Dağ Nedir?
Çevresindeki araziye kıyasla daha eğimli ve daha yüksek olan yer şekillerine dağ denir. Dağların birçok çeşidi mevcuttur. Bunlardan bazıları sıradağları, yanardağlar ve aşınma dağlarıdır. Dağlar dört bölümde oluşmakta incelenmektedir: kıvrılma, kırılma, aşınma ve yanardağ.
Dağ Nasıl Oluşur?
Dağlar kıvrılma, kırılma, aşınma ve yanardağ olmak üzere dört farklı şekilde oluşum gösterirler.
a) Kıvrılma Dağları
Kıvrılma dağları, esnek arazideki bir bölgeye çift taraflı olarak yüksek basınç uygulanmasıyla oluşum göstermektedir. Basıncın etkisi ile arada kalan bölüm sıkışarak yükselir. Bu tür sıkışmalar sonucunda sıradağlar meydana gelmektedir. Aynı zamanda Alp Dağları ve Toroslar’da da bu oluşum gerçekleşmiştir.
b) Kırılma Dağları
Burada kıvrılma dağlarının tam aksine arazi aşırı derecede serttir. Bu nedenle levha hareketlerine bağlı olarak sıkışan arazi, kıvrılmak yerine kırılacaktır. Bu da kırıklı yapıdaki dağları oluşturacaktır. Ege bölgesindeki hemen her dağımız kırıklı bir yapıya sahiptir.
c) Aşınma Dağları
Akarsuların boş bir ovayı devamlı olarak sulaması sonucunda ova zaman içinde aşınır. Bu da bölgede yüksekli alçaklı bir arazinin oluşmasına yol açar. Aynı zamanda kayalık kesimlerde de aşınma biçimi aynı şekilde gözlemlenmektedir.
d) Yanardağlar
Eski zamanlarda meydana gelen büyük yanardağ patlamaları sonucunda, lavların zamanla birikerek katılaşması bu dağları oluşturur. Genel olarak boş bir ovanın ortasından yükselerek oluşan dağlardan birsidir. Erciyes dağı da bu dağ çeşidine verilebilecek en güzel örneklerdendir.
Türkiye’de Görülen Dağların Belirgin Örnekleri
- Toroslar – Akdeniz Bölgesi
- Kaçkar Dağı – Karadeniz
- Erciyes Dağı – Kayseri
- Ilgaz Dağları – Çankırı
- Ağrı Dağı – Ağrı
- Menteşe Dağları – Ege Bölgesi