DELTA

Delta Nedir?

Akarsuların taşımış olduğu alüvyonların durgun sularda birikerek oluşturduğu düzlük alanlara delta adı verilmektedir. Bu yapıların delta ismini almasının sebebi ise, durgun suda birikmiş olan alüvyon düzlüklerin Yunanca – delta (A) harfine benzemesinden kaynaklanmaktadır. Deltalarda neredeyse hiç engebe olmamasının yanı sıra, çevrelerine göre yüksek yapılar da değillerdir. Çoğunlukla düz biçimdedirler ve en yüksek noktası yaklaşık on beş metredir. Deltalar akarsuların taştığı zamanlarda, akarsuları iki kola ayırarak taşkınlığı kısa sürede engellerler. Bu sayede akarsuların fazladan getirdiği alüvyonlarla, kendilerinden daha küçük deltacıkların oluşmasını sağlarlar. Dünyanın en büyük deltaları Ganj ve Nil nehirlerinde bulunmaktadır.

Deltalar Nasıl Oluşur?

Deltalar genellikle akarsuların taşıdığı alüvyonların deniz ve göl kıyılarında, sığ yerleri dolduracak biçimde birikmesi ile oluşmuş ovalardır. Gel-git genliği az olan ve iç denizlere dökülen akarsular, taşıdıkları malzemeyi döküldükleri göl ya da denizin kıyısında biriktirmeye başlarlar. Zamanla bu birikinti, kıyının sığ yerlerini de doldurarak geniş düzlükler oluşturur. Bu şekilde oluşan ovalara, “alüvyal ovalar” adı verilmektedir. Ülkemizde Çukurova ve Çarşamba ovaları bu şekilde oluşmuştur.

Ülkemizde Görülen Örnekleri Nelerdir?

• Bafra Ovası, Samsun ilinin kuzeybatısında bulunan bir ovadır. Kızılırmak sayesinde oluşmuş alüvyal bir ovadır.
• Sakarya Ovası, “Akova” olarak da adlandırılmaktadır ve Sakarya Irmağı’nın taşımış olduğu malzemelerle oluşmuş bir ovadır. Adapazarı il merkezi de bu ova üzerine kurulmuştur.
• Meriç Deltası; Yunanistan – Türkiye sınırlarındaki geniş sazlıklar, göller ve tarım alanlarından oluşmuştur. Günümüzde ülkemizin en büyük sulak arazilerinden birisi niteliğindedir.
• Gediz Ovası, Ege Bölgesi’nde bulunan geniş bir alana yayılmıştır ve Sarı gölden Manisa’nın batısına kadar uzanır. Bu da deltalar sayesinde oluşan bir ovadır.