MAĞARA

Mağara Nedir?

Kayalık yamaçlar ve dağların eteklerinde yeraltı sularının etkisi ile zaman içerisinde aşınarak meydana gelen oyuklara mağara adı verilir. Nehir ve göller zamanla yeraltına emilerek kayaçları aşındırır.  Aşınan kayaçların belli bir süre sonra oluşturduğu geniş ve derin oyuklara mağara adı verilir. Ülkemizde birçok bölgede görüldüğü gibi, ülkemiz dışındaki diğer coğrafyalarda da yaygın olarak görülmektedir.

Mağara Nasıl Oluşur?

Yer altındaki karstik kayaçlara yeraltı suyunun temas etmesi ve kayaçları eritmesi sonucu mağaralar oluşur.

Şimdi ise bu mağara çeşitlerini detaylandırarak inceleyelim.

a) Çözünme Mağaraları

Çözünme mağaraları kendi içerisinde epijenik ve hipojenik olmak üzere iki bölümde incelenmektedir. Epijenik mağaralar doğada en çok görülen mağara tiplerindendir. Yüzdelik dilimde söyleyecek olursak doğanın %90’ını epijenik mağaralar oluşturmaktadır. Mermer, dolomit ve kireçtaşı gibi karbonat kayaçlarında bulunan kırık çatlak bölümlerden sızan su yardımı ile oluşum göstermektedir. Hipojenik mağaralar ise yeryüzünün en derin mağaraları olarak bilinmektedir. Asit, su ve hidrotermal etkiler sonucunda yer altında oluşan mağaralardan bir tanesidir.

b) Aşınma Mağaraları  

Bu tür mağaralar birçok kayaçtan oluşmaktadır. Aşınma biçimleri ise farklı şekillerde olabilir. Suyun yardımı ile rüzgarların taşıdığı kum taneleri ile aşınabilen mağara çeşitlerindendir. Aşınma mağaraları nerdeyse tüm mağara çeşitlerini kaplamaktadır özellikle çözünme mağaralarının büyük bir kısmında aşınma mağaralarının özellikleri görülmektedir.

c) Buz Mağaraları

Buzulların erimesi sonucunda meydana gelen mağaralardan bir tanesidir nadir olarak kayalardan da oluşmaktadırlar bu tür mağaralar yılın on iki ayı donmuş durumdadırlar.

d) Lav Mağaraları

Patlamış olan yanardağdan akan lavların zamnla soğuyarak katılaşması sonucunda oluşan mağralardandır.

e) Kumtaşı Mağaraları

Özellikle kuru iklimlere sahip bozkır gibi yerlerde oluşum göstermektedir. Kumtaşının içerisinde bulunan suyun zaman içerisinde sıcaklık ile buharlaşması sonucunda sertleşmesi ile oluşan oyuk bölümlere kumtaşı mağarası adı verilmektedir. Kumtaşı mağaralarının  oluşumu sırasında erozyon en etkili faktörlerden birisidir.

f) Talus Mağaraları

Uçurumlardan düşen kayalar kırırk bir noktadan içeriye girmesi ile zaman içinde erozyon vb. afetler sonucunda kırık bölümün üstünün kapanması ile oluşum göstermektedir.

g) Tektonik Mağaralar

Depremler sonucunda oluşan geniş çatlaklara tektonik mağara denir.

Türkiyede Görülen Mağaralar

• Karain Mağarası
• Damlataş Mağarası
• Aynalı Mağarası
• Tuz Mağarası
• Narlıkuyu
• Dilekkuyu(Mersin)
• Dim(Antalya)
• Kızılin
• İnsuyu(Burdur)
• Zindan(Isparta)