Vadi Nedir?
Vadiler genellikle dağlık arazilerin orta bölümlerinde oluşum göstermektedir. Yeryüzünde meydana gelen sıkışmalar ve akarsuların aşındırması sonucunda ortaya çıkmaktadırlar. Oluşumundan kaynaklı olarak vadilerin alt bölümlerinde akarsu bulunmaktadır.
Vadi Nasıl Oluşur?
Vadiler birçok şekilde oluşum gösterebilir. Bunları temelde dört farklı çeşitte sınıflandırabilmekteyiz.
a) Çentik Vadi
Akarsuların dağları derin bir şekilde aşındırarak “V“ şekline getirmesi ile oluşan vadiye “çentik vadi” adı verilmektedir. Bir başka adı ise kertik vadidir.
b) Yarma Vadi
Akarsuyun iki düzlük arasındaki bölümü derinlemesine aşındırarak oluşturduğu vadiye “yarma vadi” adı verilmektedir. Yarma vadiler dik görünümlere ve dar tabanlara sahiptirler. Akarsuların yukarıda kalan bölümlerinde görülmektedirler. Türkiye’nin pek çok yerinde yarma vadi bulunmaktadır. Yarma vadinin diğer bir ismiyse boğazdır.
c) Kanyon Vadi
Kanyon vadiler, içerisinde bulundurmuş oldukları kalker gibi dayanıklı taşların akarsular yardımı ile aşınması sonucunda oluşum göstermektedirler. Bunun yanı sıra kanyon vadilerinin yamaç boyları çok dik biçimdedir. Bu coğrafi yapılara ülkemizde Toroslar civarında yaygın olarak rastlanabilir.
d) Tabanlı Vadi
Akarsu yatağını seviyesi tabana ne kadar yakın olursa, derinlere aşınma da o kadar yavaş olacaktır. Akarsu yatağının eğiminin azalması, halk arasında menderes olarak bilinen yapıların oluşmasına neden olur. Buna bağlı olarak da akarsu yanal biçimde araziyi aşındırmış olur. Sonuç olarak tabanlı vadiler bu şekilde oluşum gösterirler ve ülkemizde birçok bölgede bulunmaktadır.
Türkiye de Vadi Nerelerde Görülmektedir?
*Çoruh Vadisi – Erzurum
*Kelebekler Vadisi – Muğla
*Ağasar Vadisi – Trabzon
*Ballıkayalar – Kocaeli
*Gogo Dere Vadisi – Elazığ
*Manzur Vadisi – Tunceli